Chè dây là một loại thảo dược mọc nhiều ở vùng núi phía Bắc, đặc biệt là tại Cao Bằng. Từ lâu, người dân nơi đây đã sử dụng chè dây để nấu nước uống mỗi ngày như một cách chăm sóc sức khỏe đường tiêu hóa. Nhưng liệu chè dây có thật sự mang lại hiệu quả làm dịu dạ dày, hỗ trợ viêm loét như nhiều người truyền tai nhau? Hãy cùng tìm hiểu dựa trên các nguồn thông tin chính thống và cơ sở khoa học.
Chè dây là gì?
Chè dây (tên khoa học: Ampelopsis cantoniensis) là một loại dây leo thuộc họ Nho, mọc hoang ở nhiều vùng núi của Việt Nam. Lá chè dây có màu xanh nhạt, khi sao khô có mùi thơm nhẹ. Thảo dược này được ghi nhận trong y học cổ truyền với các công dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, giải độc, thường được dùng để hỗ trợ các bệnh về đường tiêu hóa.
Thành phần hoạt chất trong chè dây
Nhiều nghiên cứu hiện đại đã phân tích thành phần chè dây và phát hiện ra một số hoạt chất có lợi cho dạ dày, trong đó nổi bật là:
-
Flavonoid: Giúp chống oxy hóa, làm lành vết loét niêm mạc dạ dày.
-
Tanin: Có khả năng se niêm mạc, làm giảm tình trạng xuất huyết trong các vết loét.
-
Saponin: Có tính kháng viêm, hỗ trợ giảm sưng tấy ở khu vực dạ dày bị tổn thương.
-
Polyphenol: Bảo vệ lớp niêm mạc khỏi tác động của acid dịch vị.
Chè dây có giúp làm dịu dạ dày không?
Nghiên cứu của Viện Dược liệu Việt Nam từng chỉ ra rằng chè dây có thể hỗ trợ giảm tiết acid dịch vị và làm dịu cảm giác nóng rát dạ dày. Cơ chế này đến từ hoạt chất flavonoid và tanin giúp tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc, đồng thời thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào ở vùng viêm loét.
Nhiều người sau khi sử dụng chè dây đều cảm thấy bụng êm dịu hơn, giảm đầy hơi, khó tiêu. Tuy nhiên, hiệu quả có thể khác nhau tùy cơ địa và mức độ tổn thương dạ dày.
Hỗ trợ viêm loét dạ dày: Cơ chế và giới hạn
Một số báo cáo cho thấy chè dây có khả năng hỗ trợ làm lành các vết loét nhỏ ở niêm mạc dạ dày nhờ đặc tính kháng viêm, chống oxy hóa. Trong y học cổ truyền, chè dây thường được phối hợp với các vị thuốc khác như cam thảo, bồ công anh để nâng cao hiệu quả điều trị các bệnh về dạ dày.
Tuy nhiên, chè dây không phải là thuốc và không thể thay thế phác đồ điều trị y tế đối với các trường hợp viêm loét nặng hoặc xuất huyết tiêu hóa. Việc sử dụng chè dây nên kết hợp với sự tư vấn của chuyên gia, đặc biệt là với người đang dùng thuốc Tây hoặc có bệnh nền.
Cách sử dụng
-
Dạng khô: Lấy 20–30g chè dây khô, rửa sạch, nấu với 1 lít nước trong 15–20 phút. Uống thay nước lọc hằng ngày.
-
Pha trà: Có thể dùng chè dây túi lọc tiện lợi, hãm với nước sôi 5–10 phút, uống sau bữa ăn.
-
Liều lượng: Duy trì uống liên tục trong 1–2 tháng, sau đó ngưng một thời gian nếu dùng lâu dài.
Lưu ý: Không nên uống chè dây khi đói vì có thể làm tăng cảm giác cồn cào. Nên dùng sau ăn 30 phút để tránh kích ứng niêm mạc dạ dày.
Những ai nên và không nên dùng chè dây
Nên dùng:
-
Người thường xuyên bị đau dạ dày, đầy hơi, ợ chua.
-
Người làm việc căng thẳng, hay ăn uống thất thường.
-
Người đang trong giai đoạn hồi phục sau viêm loét nhẹ.
Không nên dùng:
-
Người huyết áp thấp, thể trạng hàn.
-
Phụ nữ mang thai và cho con bú cần hỏi ý kiến bác sĩ.
-
Người đang dùng thuốc điều trị loét dạ dày cần tránh dùng chung để không gây tương tác.
Kết luận
Chè dây Cao Bằng là một loại thảo dược quý, có thể hỗ trợ làm dịu dạ dày và giảm nhẹ tình trạng viêm loét nếu được sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, cần hiểu rõ đây không phải là thuốc chữa bệnh mà là hỗ trợ cải thiện triệu chứng, nên không thay thế được việc điều trị y khoa.
Trước khi sử dụng thường xuyên, đặc biệt là nếu bạn đang có bệnh lý tiêu hóa mạn tính, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả.