Trong đời sống hiện đại, tình trạng đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu ngày càng phổ biến do chế độ ăn uống thiếu điều độ, căng thẳng kéo dài hoặc thói quen sinh hoạt không khoa học. Trong số các loại thảo mộc truyền thống được sử dụng để cải thiện hệ tiêu hóa, chè dây là cái tên được nhiều người nhắc đến. Vậy thực hư việc chè dây giúp làm dịu triệu chứng đầy hơi, khó tiêu ra sao? Hãy cùng tìm hiểu cụ thể trong bài viết dưới đây.
Chè dây là gì và có tác dụng gì với hệ tiêu hóa?
Chè dây (tên khoa học Ampelopsis cantoniensis) là một loại thảo mộc mọc hoang dã ở nhiều vùng núi phía Bắc Việt Nam, đặc biệt phổ biến tại Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai… Từ lâu, chè dây đã được đồng bào dân tộc sử dụng như một loại trà uống hằng ngày để làm mát cơ thể, giúp dễ ngủ và hỗ trợ tiêu hóa.
Thành phần nổi bật trong chè dây là flavonoid, tanin, và một số hợp chất chống viêm, chống oxy hóa tự nhiên. Nhiều nghiên cứu cho thấy flavonoid trong chè dây có tác dụng giúp làm giảm viêm loét dạ dày, trung hòa acid dịch vị và hỗ trợ làm lành tổn thương niêm mạc. Khi dạ dày hoạt động ổn định hơn, các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng hay khó tiêu cũng được cải thiện theo.
Cơ chế nào khiến chè dây hỗ trợ cải thiện đầy hơi, khó tiêu?
Đầy hơi và khó tiêu thường là hậu quả của tình trạng rối loạn tiêu hóa, tăng tiết dịch vị không kiểm soát hoặc dạ dày hoạt động kém. Khi uống chè dây đúng cách, một số cơ chế có thể mang lại hiệu quả cải thiện các triệu chứng:
Giảm viêm và làm dịu niêm mạc: Flavonoid có trong chè dây giúp ức chế phản ứng viêm tại dạ dày, từ đó giảm cảm giác đầy tức, khó chịu sau ăn.
Giúp cân bằng acid dịch vị: Nồng độ acid quá cao có thể gây cảm giác nóng rát, trào ngược và đầy bụng. Chè dây có khả năng hỗ trợ trung hòa acid dư thừa, giúp giảm áp lực lên thành dạ dày.
Thư giãn cơ trơn và giảm co thắt: Một số thành phần tự nhiên trong chè dây có tác dụng nhẹ như chất làm giãn cơ, giúp giảm co bóp dạ dày quá mức nguyên nhân gây đầy hơi và chướng bụng.
Hỗ trợ hoạt động của men tiêu hóa: Dù không trực tiếp bổ sung enzyme, nhưng chè dây giúp cải thiện môi trường tiêu hóa, từ đó hỗ trợ khả năng tiêu hóa thức ăn hiệu quả hơn.
Có bằng chứng khoa học nào xác nhận không?
Một số công trình nghiên cứu tại Việt Nam và Trung Quốc đã ghi nhận hoạt tính chống viêm, kháng khuẩn và điều hòa dịch vị của chè dây. Đặc biệt, nghiên cứu từ Viện Dược liệu (Bộ Y tế) đã chỉ ra khả năng hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày, giảm triệu chứng khó tiêu, ợ hơi nhờ vào nhóm hợp chất flavonoid đặc hiệu. Tuy nhiên, chè dây không được coi là một loại thuốc chữa bệnh mà chỉ là sản phẩm hỗ trợ trong quá trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe tiêu hóa.
Ai nên sử dụng chè dây để giảm đầy hơi, khó tiêu?
Chè dây phù hợp với những người thường xuyên bị đầy hơi, chướng bụng sau ăn; người có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa mức độ nhẹ đến trung bình; người bị viêm dạ dày cấp và mãn tính. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai, người đang dùng thuốc tây điều trị dài hạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thường xuyên.
Cách sử dụng chè dây đúng cách
Để đạt hiệu quả trong việc hỗ trợ tiêu hóa, chè dây nên được hãm như trà để uống hằng ngày, sử dụng khoảng 10–20g chè khô/ngày. Có thể dùng sau bữa ăn khoảng 30 phút để giảm cảm giác đầy bụng. Không nên uống chè dây quá đặc hoặc quá gần giờ đi ngủ vì có thể gây tiểu đêm.
Lưu ý khi sử dụng chè dây
Không lạm dụng chè dây như thuốc điều trị, chỉ nên dùng như một liệu pháp hỗ trợ.
Người có huyết áp thấp nên cân nhắc liều lượng vì chè dây có thể làm giảm huyết áp nhẹ.
Không nên uống quá nhiều trong ngày, đặc biệt là khi bụng đói.
Tổng kết
Chè dây là một loại thảo mộc truyền thống có nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa, đặc biệt trong việc hỗ trợ làm dịu triệu chứng đầy hơi, khó tiêu nhờ vào cơ chế giảm viêm, điều hòa dịch vị và cải thiện chức năng dạ dày. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, người dùng nên kết hợp chè dây với chế độ ăn uống lành mạnh và sinh hoạt điều độ. Trước khi sử dụng thường xuyên, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế nếu có bệnh lý nền.