Đau nhức xương khớp và viêm khớp nhẹ là tình trạng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những người thường xuyên vận động nặng. Bên cạnh các phương pháp điều trị y khoa, y học dân gian Việt Nam từ lâu đã lưu truyền nhiều cách dùng thảo dược để hỗ trợ giảm triệu chứng, trong đó cây nở ngày đất là một lựa chọn được nhiều người quan tâm. Vậy loại cây này có thực sự giúp giảm đau, viêm khớp và mang lại lợi ích cho hệ vận động không?
Giới thiệu về cây nở ngày đất
Nở ngày đất, tên khoa học Gomphrena celosioides, thuộc họ Dền, là loại cây thân bò, lá nhỏ có lông mịn, hoa màu trắng hoặc tím nhạt, nở vào ban ngày và khép lại khi chiều xuống. Cây thường mọc hoang ở các vùng đất khô, nhiều nắng và được người dân thu hái để làm thuốc.
Trong y học cổ truyền, toàn cây nở ngày đất đều có thể sử dụng. Vị hơi đắng, tính mát, được cho là có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu viêm và hỗ trợ làm mát cơ thể. Nhờ đặc tính này, cây đã được đưa vào nhiều bài thuốc dân gian nhằm cải thiện các vấn đề về viêm và đau nhức khớp.
Cơ chế giảm đau xương khớp theo y học dân gian
Theo quan niệm Đông y, đau nhức xương khớp thường liên quan đến tình trạng “phong thấp” hoặc “nhiệt thấp” trong cơ thể. Khi phong thấp ứ đọng tại khớp, máu huyết lưu thông kém, sẽ gây cảm giác đau nhức, cứng khớp. Tính mát và khả năng tiêu viêm của nở ngày đất được xem là giúp thanh nhiệt, khu phong, lợi tiểu, từ đó hỗ trợ giảm đau và cải thiện sự linh hoạt của khớp.
Người dân thường kết hợp nở ngày đất với các loại thảo dược khác như lá lốt, ngải cứu hoặc cỏ xước để tăng hiệu quả. Nước sắc từ cây được uống hàng ngày, kết hợp xoa bóp hoặc chườm thảo dược, giúp cơ thể dễ chịu và khớp vận động tốt hơn.
Tác dụng kháng viêm từ góc nhìn khoa học
Một số nghiên cứu thực nghiệm đã tìm thấy trong cây nở ngày đất các hoạt chất như flavonoid, saponin và alkaloid. Flavonoid có đặc tính chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và giảm phản ứng viêm tại mô. Saponin có khả năng điều hòa miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại vi khuẩn và giảm sưng tấy.
Nhờ các hoạt chất này, cây nở ngày đất có tiềm năng trở thành nguồn dược liệu thiên nhiên giúp hỗ trợ kiểm soát viêm ở mức độ nhẹ, nhất là trong các trường hợp viêm khớp nhẹ, chưa gây biến dạng hoặc tổn thương nghiêm trọng.
Khả năng hỗ trợ trong viêm khớp nhẹ
Viêm khớp nhẹ thường kèm theo các biểu hiện như đau âm ỉ, cứng khớp vào buổi sáng, vận động khó khăn nhưng chưa ảnh hưởng lớn đến cấu trúc khớp. Trong giai đoạn này, việc kết hợp thảo dược hỗ trợ như nở ngày đất có thể giúp giảm cảm giác đau, cải thiện tuần hoàn máu quanh khớp và hạn chế tình trạng viêm lan rộng.
Một số người còn sử dụng nở ngày đất để ngâm chân hoặc tay với nước ấm, kết hợp xoa bóp nhẹ nhàng, giúp các cơ và dây chằng thư giãn, giảm áp lực lên khớp.
Cách sử dụng an toàn
Trong dân gian, cây nở ngày đất thường được dùng ở dạng khô. Khoảng 15–20 gram cây khô (tương đương 30–40 gram cây tươi) rửa sạch, đun với khoảng 1 lít nước, đun sôi rồi hạ nhỏ lửa trong 15–20 phút. Nước sắc có thể uống ấm hoặc để nguội, chia làm 2–3 lần trong ngày.
Với trường hợp đau khớp tại chỗ, có thể nấu nước đặc để ngâm hoặc chườm, giúp tăng tuần hoàn và giảm căng cứng khớp. Tuy nhiên, đây chỉ là phương pháp hỗ trợ, không nên coi là điều trị chính thay cho y học hiện đại.
Lưu ý khi sử dụng
Mặc dù được xem là lành tính, cây nở ngày đất có tính mát nên không phù hợp với người có cơ địa hàn, thường xuyên lạnh tay chân hoặc hay bị tiêu chảy. Người huyết áp thấp, phụ nữ mang thai, trẻ em và người đang dùng thuốc điều trị bệnh mạn tính cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Bên cạnh đó, cần kiên trì sử dụng trong thời gian hợp lý, kết hợp với chế độ dinh dưỡng giàu canxi, vitamin D và luyện tập thể dục nhẹ nhàng để đạt hiệu quả tốt nhất.
Kết luận
Cây nở ngày đất là loại thảo dược dân gian quen thuộc, được nhiều người tin dùng để hỗ trợ giảm đau và viêm khớp nhẹ. Các thành phần hoạt chất trong cây có khả năng kháng viêm, chống oxy hóa và cải thiện tuần hoàn, góp phần giúp khớp vận động linh hoạt hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng cần đúng cách, có sự tham khảo từ chuyên gia và kết hợp với lối sống lành mạnh để bảo vệ hệ xương khớp một cách toàn diện.